Blog Post

Diepe inzichten in spirituele groei: wijsheid uit de Ramayana

Peter Kupers - jan. 05, 2024

De Ramayana, een esoterisch epos uit India, vertelt het verhaal van Rama, zijn vrouw Sita en de demonische Ravana. Het is een allegorie van de spirituele reis van een individuele ziel. In elk van ons resoneren de belangrijkste personages van dit epische verhaal. Terwijl we ons bezighouden met onze spirituele discipline, ondergaan we vergelijkbare beproevingen als Rama en Sita. Dit verhaal herbergt zoveel universele menselijke ervaringen dat het diep raakt. Ik heb er enige tijd over gedaan om de wijsheid en spirituele symboliek van dit verhaal te doorgronden. Laat het je eigen spirituele groei inspireren.


Belangrijkste karakters


Laten we eerst enkele hoofdpersonages introduceren:


Rama wordt beschouwd als de koning, omdat hij de innerlijke geest vertegenwoordigt. Hij symboliseert de ziel en is de heerser over alle 72.000 wezens in het lichaam, wat overeenkomt met de 72.000 nadis, oftewel kanalen waarin prana, de levenskracht, zich beweegt. Aangezien prana alles tot leven brengt wat het aanraakt, gedragen deze kanalen zich als individuele persoonlijkheden gedurende de levensduur van het lichaam.


Lakshman, een van de broers van Rama, belichaamt de kracht van concentratie. Zonder deze concentratie zou de ziel niet in staat zijn om opnieuw verbinding te maken met zijn geïncarneerde 'bruid', de kundalini shakti. Het woord "Lakshman" is afgeleid van "Laxa", wat "zich concentreren op" betekent. Daarom staat Lakshman voor éénpuntige concentratie, waarbij hij altijd zijn aandacht op Rama, de ziel, richt. Dit is een cruciaal aspect van een succesvolle sadhana, waarbij alle aandacht gericht is op het bereiken van het hoogste bewustzijn. ‘Sadhana’ betekent ‘spirituele oefening’ of ‘spirituele discipline’. Het verwijst naar de bewuste en gerichte inspanning die iemand doet om spirituele groei en zelfrealisatie te bereiken.


Sita vertegenwoordigt de kundalini shakti (uitleg zie verder) en is op unieke wijze ontstaan. Ze is niet geboren uit een baarmoeder, maar gecreëerd toen koning Janaka de aarde ploegde om een offeraltaar te maken, met de intentie om een kind te krijgen. Sita werd gevonden in een van de voren van een veld. Ze is dus voortgekomen uit de schoot van de aarde.


Het is Janaka, de vader van Sita, die Sita uit het aardelement haalt, waardoor ze ontwaakt en gecreëerd wordt. Dit staat symbool voor het ontwaken van het wortelchakra (bekkenbodem), waardoor de shakti beschikbaar wordt om het leven te leiden en gestelde doelen te bereiken, inclusief verlichting. Janaka, is koning van Videha, wat 'niemand' betekent. Hij is een unieke heerser die het vuurelement volledig in zichzelf heeft gezuiverd.


Het verhaal


Rama ontmoet Sita wanneer hij naar het hof van Janaka komt om de Swayamvara-ceremonie bij te wonen. Dit is de ceremonie waar Sita de kans kreeg om een echtgenoot te kiezen. Swayamvara betekent letterlijk persoonlijke keuze. Rama kwam naar het hof van Janaka en Sita koos hem. Ze kon hem kiezen omdat hij de boog van Shiva brak. Dit heeft een esoterische betekenis die verband houdt met de beweging van de shakti in de hersenen.


Vrijwel direct nadat Rama met Sita trouwde, werden ze verbannen naar de jungle. De reden daarvoor leidt te ver binnen deze context. Rama’s broer, Lakshman, staat erop om met hen mee te gaan. Eigenlijk wilde Rama niet dat Sita of Lakshman hem vergezelde. Maar beiden stonden erop dat ze mee moesten gaan. Omdat waar de ziel is, de kundalini shakti is. Wanneer deze zich enkel identificeert met het lichaam, dan is het enkel versterkend voor het ego. Wanneer het zich richt op de ziel, vergeet het het lichaam en wordt het kundalini. Dus Sita belichaamt de levenskracht van het hele universum en ze richt zich nu volledig op Rama.


Nadat Rama, Sita en Lakshman Ayodhya, de geboorteplaats van Rama, verlaten, overlijdt kort daarna koning Dasharatha, Rama's vader. Dasharatha, wat 'tien wagens' betekent, symboliseert de tien zintuigen. Zijn levensverhaal in de Ramayana vertegenwoordigt het beheersen en sturen van de zintuigen op het spirituele pad. Sterven betekent dat de 10 zintuigen zich moeten richten op waar Rama naartoe is gegaan. Ze moeten sterven aan het lichaam om in de richting te kunnen bewegen waar Rama, Sita en Lakshman naartoe gaan.


De rol van éénpuntige concentratie in spiritualiteit


We versnellen het verhaal en komen tot een cruciaal moment, waar Sita haar nieuwsgierigheid niet kon bedwingen en haar aandacht werd getrokken door een betoverend gouden hert (een list van Ravana). Dit had ernstige gevolgen, want ze negeerde Lakshman, het symbool van eenpuntige concentratie, die wilde dat ze haar onverdeelde aandacht aan Rama zou schenken. Deze verleiding staat symbool voor dat de kundalini slechts gedeeltelijk ontwaakt, aangezien volledige ontwaking het einde van het individuele bestaan betekent. Kundalini verwijst naar een spirituele energie die vaak wordt voorgesteld als een opgerolde slang in het bekken en, wanneer geactiveerd, die een krachtige invloed heeft op bewustzijn en spirituele ontwikkeling.


Ravana als ego en hindernis in spirituele groei


Het feit dat de Kundalini slechts gedeeltelijk ontwaakt, betekent dat er een grote kans is dat deze wordt afgeleid van haar focus en in een richting beweegt waarin ze kan worden 'gevangen'. In dit verhaal wordt deze energie gevangen door Ravana, de koning der demonen. Ravana symboliseert het ego en de innerlijke demonen die de spirituele groei belemmeren. Met tien hoofden vertegenwoordigt hij de veelvoudige facetten van het ego. Zijn ontvoering van Sita symboliseert de afleiding van de kundalini-shakti (spirituele energie) door het ego. Het ego manifesteert zich en onthult je blinde vlek, waarop Ravana, het ego, de kundalini-shakti grijpt en het terugsleurt naar Lanka.


In de Ramayana wordt Lanka symbolisch voorgesteld als het aardelement. Het vertegenwoordigt de wereld van illusies en verlangens, waar het ego (gesymboliseerd door Ravana) tracht de kundalini shakti vast te houden, zodat het ego kan genieten van de aardse geneugten. Het staat ook voor de uitdagingen en hindernissen op het spirituele pad, waar de ziel moet strijden om zich te bevrijden van aardse beperkingen en terug te keren naar een hoger bewustzijn.


Na de ontvoering van Sita door Ravana, begint Rama, de ziel, een zoektocht naar haar. Zelfs wanneer je vastloopt, hetzij in de wereld, in je eigen lichaam, of ergens anders, zal de ziel blijven streven om je te vinden en te lokaliseren. Dus zetten Rama en Lakshman hun zoektocht voort, doorkruisen ze uitgestrekte gebieden, toegewijd op zoek naar Sita, tot ze uiteindelijk Hanuman tegenkomen.


Hanuman's toewijding en spirituele kracht


Hanuman symboliseert de kracht van dienstbaarheid, moed en onvoorwaardelijke toewijding. Als de zoon van de god van de wind, vertegenwoordigt Hanuman prana, de levensadem. Hij is de belichaming van onbevreesdheid en zelfopoffering, en zijn onwankelbare toewijding aan Rama maakt hem een spiritueel rolmodel. Hanuman's vaardigheden en zijn vermogen om Lanka in brand te steken, staan voor de kracht van spirituele kennis en het vermogen om hindernissen te overwinnen op het pad van zelfrealisatie.


Dus, wanneer de kundalini ontwaakt maar nog niet volledig op het juiste spoor zit, is volhardende oefening en cultivatie essentieel. Deze volharding is nodig om zowel de eenpuntige concentratie, vertegenwoordigd door Lakshman , en de ziel, gepersonifieerd door Rama, in een juiste afstemming te brengen met Sita, waardoor ze teruggevonden kan worden.


Symboliek van Hanuman's reis naar Lanka


In deze context neemt Hanuman de rol op zich om naar Lanka af te dalen. Hier symboliseert Lanka het muladhara chakra. Dit chakra wordt ook het wortelchakra genoemd. Het is het eerste chakra, gelegen aan de basis van de wervelkolom, en wordt geassocieerd met stabiliteit, overleving en basisbehoeften. Hanuman, als de belichaming van prana, moet diep doordringen in het wortelchakra, op zoek naar de aanwezigheid van Sita.


Hoewel de kundalini van Sita verfijnder is dan prana, moet Hanuman toch alert zijn en zorgvuldig rondkijken. Terwijl prana zich kan verfijnen, kan het steeds subtieler worden en uiteindelijk Sita lokaliseren. Hanuman vliegt naar Lanka en vindt Sita, maar wordt op dat moment door Ravana gevangen genomen. Ondanks de bedreigingen van Ravana blijft Hanuman kalm omdat zijn focus uitsluitend op Rama, de ziel, is gericht.


De verfijning van Sita's kundalini in vergelijking met prana kan worden begrepen vanuit een symbolisch perspectief. In de yogische traditie wordt kundalini beschouwd als de slapende spirituele energie die in het lichaam aanwezig is. Wanneer deze ontwaakt, streeft het naar een hoger bewustzijnsniveau. Sita, als de personificatie van kundalini, vertegenwoordigt daarom een subtieler en dieper niveau van spirituele bewustwording. Hanuman, als de belichaming van prana, is krachtig maar mogelijk minder verfijnd in vergelijking met de subtiele kracht van de kundalini-energie.


Sita doet gebeden en mantra's om Hanuman te beschermen zodat hij niet beschadigd wordt. Ravana steekt Hanuman's staart in brand omdat hij gelooft dat apen altijd trots zijn op hun staarten en dat dit een stevige manier zou zijn om Hanuman te beledigen. Maar hij heeft zich niet gerealiseerd wat voor soort aap Hanuman is. Dus Hanuman verbreekt alle banden waarmee hij is vastgebonden. Nu zijn staart in brand staat, gaat hij rondwandelen en verbrandt Lanka tot de grond. De fantasiewereld van Ravana wordt hierdoor vernietigd, de fantasiewereld die het ego heeft gecreëerd.


Zodra de prana verbinding maakt met de kundalini shakti, heeft het proces van zelfrealisatie nog een lange weg te gaan. Het is echter het eerste teken dat er een verbinding is tussen prana (Hanuman) en de kundalini shakti (Sita). Hanuman kan nu terugkeren naar Rama en Lakshman om te melden dat de verbinding tot stand is gebracht, en dat de werkelijke transformatie nu kan plaatsvinden.


Laten we stilstaan bij de esoterische betekenis van het in brand steken van Hanumans staart. Hanumans staart bevindt zich bij het wortelchakra. Wanneer hij Lanka, dat overeenkomt met het wortelchakra, in brand steekt, symboliseert dit dat hij loskomt van het aardelement en de kundalini shakti ontkoppelt van het aardelement. Dit duidt erop dat er nu geen gevaar meer is dat de kundalini op de een of andere manier in het aardelement blijft steken.


Natuurlijk brengt het 'in brand steken' van het aardelement op dit punt potentieel gevaar met zich mee voor de persoon die dit doet, aangezien deze zeer instabiel kan worden. Stabiliteit op dit niveau van het bestaan wordt doorgaans verkregen door een sterke verbinding met het aardelement. Het is van groot belang dat er, voordat men probeert het aardelement te transformeren, een solide verbinding bestaat tussen de ziel, de eenpuntige concentratie en de kundalini shakti. Op deze manier kan de ziel, ondersteund door de eenpuntige concentratie en de prana, stabiliteit bieden aan het hele organisme en het voortdurende cultiveren van de kundalini vergemakkelijken.


Brug over de oceaan van emoties


Na het afbranden van Lanka keert Hanuman terug naar Rama om hem te informeren dat hij Sita heeft gevonden. Vervolgens helpt hij Rama om naar Lanka te gaan en Sita terug te halen. Samen met apen, beren en eekhoorns bouwen ze een brug over de oceaan om Lanka te bereiken.


Het is belangrijk op te merken dat, hoewel er een fysiek Sri Lanka bestaat in deze wereld, het Lanka in de Ramayana op een subtielere manier het thuis van Ravana vertegenwoordigt. Ravana's leefwereld bevond zich in een andere dimensie van realiteit, en de fysieke landen en plaatsen die in de Ramayana worden beschreven, hebben meer symbolische betekenis dan dat ze beperkt zijn tot het aardelement.


Terwijl de fysieke brug moet worden gebouwd over de oceaan, wordt er symbolisch een brug geslagen over de oceaan die bestaat tussen deze dimensie van het bestaan en de dimensie waarin Ravana bestond. Dit proces brengt een verbinding tot stand tussen het wortelchakra en het Manipura chakra. Dit chakra bevindt zich ter hoogte van de maagstreek. Dit chakra staat symbool voor persoonlijke kracht, wilskracht en transformatie. Het beïnvloedt het spijsverteringsstelsel en wordt geassocieerd met het element vuur. Een evenwichtige activiteit in het Manipura-chakra wordt gezien als essentieel voor een gezonde zelfperceptie, zelfvertrouwen en het vermogen om doelen te bereiken.


Het is van belang om deze brug of verbinding te creëren zonder het wortelchakra volledig te verbranden, aangezien dat zou leiden tot het eindigen van het fysieke bestaan van de persoon. Tegelijkertijd willen we ook niet verstrikt raken in onze emoties. Daarom wordt er een brug over het navelchakra gebouwd om naar het Manipura chakra te gaan. Dit impliceert de transformatie van seksuele energie. Dus, als je ernstig bent over het streven naar het doen ontwaken van de kundalini shakti, is het noodzakelijk dat de seksuele energie wordt getransformeerd.


Hanuman leidt een celibatair leven en wordt beschouwd als de incarnatie van Shiva. Hoewel zijn uiterlijke verschijning die van een aap is, wordt hij net als Shiva beschouwd als een linga met volledige stabiliteit. De term "linga" betekent letterlijk 'teken' of 'symbool' in het Sanskriet. Het wordt geassocieerd met de kosmische oerkracht die alle tegenstellingen overstijgt en het proces van creatie en destructie beheert. Het linga-symbool wordt vereerd in de vorm van een afgeronde zuil of pilaar, vaak geplaatst op een sokkel genaamd de "yoni," die het vrouwelijke principe vertegenwoordigt.


Zo wordt Hanuman ook beschouwd als een linga met volledige stabiliteit, wat duidt op zijn vermogen om spirituele kracht en stabiliteit te belichamen, vergelijkbaar met de eigenschappen van Shiva als de universele schepper en vernietiger.


De constructie van de brug vergemakkelijkt het behoud van emoties zonder erdoor beïnvloed te worden terwijl iemand op weg is naar het Manipura-chakra, voor de transformatie van het vuurelement. Hierdoor kunnen we een evenwichtige relatie met onze emoties behouden tijdens onze spirituele reis.


Ravana's transformatie en ontwaking van kundalini


Het woord 'Ram' is de basismantra voor het vuurelement. Ravana kent deze basismantra ook, maar het verschil is dat Ravana en het vuurelement vervuild zijn door het ego, terwijl het vuurelement puur is. Dus wanneer Rama de oceaan van emoties overstijgt en naar Lanka gaat, ontstaat er een grote strijd. In deze strijd zal het gezuiverde vuur het onzuivere vuur vernietigen.


Ravana wordt volledig getransformeerd doordat hij door Rama gedood word. Wat er gebeurt, is dat Ravana’s vuur wordt gezuiverd, en nu het vuur van het hele organisme is gezuiverd, kan de kundalini shakti verder naar boven bewegen in de wervelkolom.



Sanjeevani kruid en transformatie van de wervelkolom


Dit proces duurde natuurlijk zijn tijd, aangezien Ravana een zeer krachtige vijand was. Op een bepaald moment raakt Lakshman ernstig gewond. Hier gaat de innerlijke spirituele oefening door. Op een bepaald punt wordt de focus verstoord en de bewaker van de eenpuntige concentratie wordt ernstig ontregeld. Om hem te genezen, is het kruid Sanjeevani nodig, dat uit een berg in de Himalaya moet komen. De naam "Sanjeevani" betekent "dat wat het leven herstelt" of "levensvernieuwer". Het wordt vaak symbolisch geassocieerd met genezing, revitalisatie en levenskracht.


Onthoud dat de bergketen in de Himalaya eigenlijk onze wervelkolom is. Dus nu moet de prana het zenuwstelsel binnengaan en het Sanjeevani-kruid vinden. Hanuman kan niet de specifieke berg lokaliseren waar het kruid groeit. Dus ontwortelt hij de hele bergketen omhoog en brengt deze naar Rama om Laxman te redden. Deze symboliek betekent dat de hele wervelkolom, inclusief de zenuwen en alles wat deel uitmaakt van het onbewuste deel van het zenuwstelsel, wordt getransformeerd en verheven tot een niveau dat verder gaat dan de normale fysiologie van het lichaam.


Sita's vuuroefening en progressie naar de hartchakra


Na de hereniging met Rama wordt Sita onderworpen aan een vuurproef. Deze test symboliseert de beproeving van de kundalini shakti, die door het manipura chakra (maagstreek) gaat. Dit is alleen mogelijk als de kundalini volledig is getransformeerd in het vuurelement en de banden met het fysieke lichaam zijn vergeten.


Op dit punt is de kundalini gericht op beweging in de richting van Rama, en ze gaat van het manipura chakra naar het hartchakra. Dit chakra bevindt zich in het midden van de borstkas, bij het hart en is gerelateerd aan liefde, mededogen en verbinding. Het vertegenwoordigt het emotionele en spirituele welzijn, en het streven naar harmonie met de wereld en anderen. Wanneer het hartchakra in balans is, ervaart men liefdevolle relaties, innerlijke vrede en een gevoel van acceptatie.


Rama zoekt daarna Lakshman en Hanuman op en vliegt van Lanka naar Ayodhya in een soort vliegend voertuig. Het hartchakra is de zetel van het luchtelement, en het is duidelijk dat ze door de lucht vliegen om daar te kunnen komen.


Hanuman, het symbool van de God van de wind, vergemakkelijkt dit proces. Er wordt gezegd dat Hanuman nooit in het lichaam onder het voorhoofdchakra komt, en als je ooit met hem zou interageren, zou dat alleen zijn op het moment dat zijn bewustzijn in het hartchakra is. Omdat zodra je voorbij de hartchakra gaat je al je verlangens verliest.


Derde oog-chakra en verbinding met de opperste werkelijkheid


Nu ben je 'gezuiverd' en je aandacht gaat volledig naar het Ajna-chakra. Dit chakra, ook bekend als het ‘derde oog’ of het ‘voorhoofdchakra’, is het zesde energiecentrum Het bevindt zich in het midden van het voorhoofd, tussen de wenkbrauwen. Alles wat overblijft bij dit chakra is het zelfbewustzijn en de opperste werkelijkheid.


Zodra je voorbij deze chakra gaat, is er zelfs geen bewustzijn meer van jezelf. Er is zelfs geen bewustzijn van individualiteit meer. Er is alleen de duizendbladige lotus waarin je opnieuw verbinding maakt met de opperste werkelijkheid.


Er zal wel nog een voortdurend bewustzijn zijn van de ziel, zelfs terwijl er bewustzijn is van wat nog moet worden gedaan om de resterende karma's kwijt te raken die hebben geleid tot het creëren van het lichaam in de eerste plaats.


Vestig je dus dagelijks in die stille innerlijke ruimte, dat heilige innerlijke heiligdom dat iedereen in zich heeft. En laat het oneindige veld van de goddelijke Liefde je omarmen en omhullen terwijl je je ontspant in die Aanwezigheid waar je altijd al je eeuwige bestaan hebt.


Veel liefde,


Peter








Deel deze blogpost op jouw sociale media

Never miss a post?

Share by: