Wat als visualiseren moeilijk of onmogelijk is
Peter Kupers - 11 mei 2024
Dit artikel verkent de diversiteit van onze innerlijke ervaringen, van levendige visualisaties tot het gebrek daaraan bij mensen met aphantasia. Het beschrijft de oorzaken, prevalentie en impact van aphantasia, evenals technieken om visualisatie (los van aphantasia) te verbeteren en om ermee om te gaan. Het herinnert ons eraan hoe uniek en divers onze innerlijke ervaringen kunnen zijn en hoe het brein heel divers werkt. Met een scala aan oefeningen en tips biedt dit artikel een uitnodiging om de verbeeldingskracht te verkennen en te omarmen. Kennis die ook cruciaal is voor hypnotherapeuten en NLP-experts voor een optimale begeleiding.
Onze interne mentale processen zijn onzichtbaar voor anderen, dus het is gemakkelijk om aan te nemen dat ieders geest op dezelfde manier werkt. Als je mensen vraagt om hun ogen te sluiten en zich een zonsondergang voor te stellen, kunnen de meeste mensen zich een beeld voor de geest halen van de zon die aan de horizon ondergaat. Sommige mensen ervaren levendigere details, zoals levendige kleuren, terwijl anderen een mentaal beeld produceren dat wazig is of weinig details bevat.
Sommige mensen hebben moeite met iets te visualiseren of ervaren zelfs helemaal geen mentale beelden. Neurologen noemen het onvermogen om mentale beelden te visualiseren "congenitale aphantasia". Mensen met aphantasia ervaren geen interne visuele beelden wanneer ze proberen iets in hun geest te ‘visualiseren’. Ze kunnen geen mentale beelden construeren die gekoppeld zijn aan herinneringen. Hoewel het ruimtelijke geheugen intact blijft, ontbreekt het vermogen om vrijwillig visuele voorstellingen te creëren. 97% meldt ook tekortkomingen in ten minste één andere vorm van beeldvorming, zoals het zich niet kunnen voorstellen van bepaalde geluiden of smaken.
Iemand met aphantasia kan zich bijvoorbeeld het gezicht van hun eerste liefde niet voorstellen, het interieur van hun vroegere klaslokaal niet beschrijven, of het landschap van hun laatste vakantie niet visualiseren. Ze kunnen de scène niet in hun geest “zien” zoals anderen dat kunnen. Wanneer ze aan een vriend of familielid denken, kunnen ze geen mentaal beeld van hun gezicht oproepen. Ze kunnen de kenmerken, bewegingen en kleding van die persoon niet visualiseren.
Naast visuele beelden kunnen mensen met aphantasia ook moeite hebben met het horen van een innerlijke stem tijdens het denken of lezen. Ze missen de interne auditieve ervaring die anderen hebben.
Opmerkelijk genoeg ervaren afantasici wel visuele beelden in hun dromen. Hoewel mensen met aphantasia kunnen dromen, zijn hun dromen vaak minder visueel en levendig dan die van anderen. Ze missen de rijke beelden die anderen tijdens het dromen ervaren.
Oorzaken en prevalentie
De oorzaken van aphantasia zijn nog niet formeel vastgesteld, maar er zijn enkele hypothesen. Een veelvoorkomende theorie is dat deze mensen niet in staat zijn om de visuele cortex te activeren om mentale beelden te genereren. Dit komt door een gebrek aan feedbackverbinding vanuit hun frontale cortex. Andere mogelijke oorzaken zijn hersentrauma door een ongeval of letsel, of genetische factoren.
Naar schatting treft aphantasia tussen de 2% en 5% van de bevolking, oftewel tussen 1 op 50 en 1 op de 10 mensen. De meeste mensen hebben het sinds hun geboorte, maar het kan ook ontstaan na een hersenletsel, depressie of psychose. Er zijn aanwijzingen dat aphantasia erfelijk kan zijn.
Mensen met aphantasia beschouwen hun gebrek aan mentale beelden niet altijd als iets negatiefs. Sommigen danken hun gebrek aan beelden zelfs aan hun succes op andere gebieden, zoals wetenschap en wiskunde.
Voor sommige mensen kan denken bestaan uit het bewust en onbewust simuleren van zintuiglijke ervaringen uit het verleden. Voor mensen met aphantasia, kan denken bestaan uit toegang krijgen tot feiten.
Versterk je verbeeldingskracht: oefeningen voor visualisatie en aphantasia
Er zijn twee soorten oefeningen. De eerste is om visualisatie te verbeteren en de tweede reeks is voor mensen met aphantasia.
A. Technieken om visualisatie te verbeteren
1) De kaarsoefening
Sluit je ogen en stel je voor dat er een kaars voor je staat.
Denk na over de details van de kaars: hoe groot is hij? Is het een theelichtje, een lange kaars of een kaars met drie lonten?
Hoe zwaar voelt de kaars aan? Hoeveel van de kaars is al opgebrand?
Experimenteer met verschillende afstanden tot de kaars (bijvoorbeeld binnen handbereik of aan de andere kant van de kamer).
2) De appel-oefening
Visualiseer een appel. Voel de gladde schil, observeer de perfect rijpe glans.
Stel je voor dat je een hap neemt en proef de smaak.
Combineer visuele, tastbare en smaakgerelateerde aspecten om een levendige mentale voorstelling van de appel te creëren.
3) Visuele Verkenningsoefening
Sluit je ogen en stel je voor dat je bepaalde taken uitvoert, zoals autorijden, rennen, breien.
Bekijk jezelf alsof je door een lens kijkt, alsof je naar jezelf op tv kijkt.
4) Van eenvoudig naar complex
a. Zoek een klein voorwerp, zoals een pen, kopje, potje of klein speeltje. Gebruik in het begin iets dat niet te veel details heeft.
b. Kijk ongeveer 30 seconden naar het voorwerp. Trek mentaal de contouren na en let op de kleuren.
c. Sluit dan je ogen en concentreer je op het nabeeld, als dat er is. Probeer het beeld in gedachten na te bootsen.
d. Herhaal dit een aantal keer.
Nadat je een tijdje met een eenvoudig object hebt geoefend, kun je complexere objecten, foto's, kunstwerken of gezichten proberen. Ga naar buiten, kijk naar iemands gezicht, sluit je ogen en probeer het nabeeld zo lang mogelijk in jouw geest vast te houden.
5) De techniek van het geheugenpaleis
Een andere oefening die kan helpen bij visualisatie is het oefenen met een denkpaleis (ook wel geheugenpaleis genoemd). De geheugenpaleistechniek houdt in dat je een denkbeeldige reis maakt door een locatie die je goed kent. Vervolgens loop je mentaal door die reis, waarbij je stopt op vaste locaties.
Het geheugenpaleis kan ergens zijn zoals je slaapkamer of huis, of zelfs gebaseerd zijn op virtuele locaties. Regelmatig door je geheugenpaleis lopen en de locaties visualiseren is een goede visualisatieoefening.
6) De creatieve visualisatie
Kies een specifiek doel of verlangen, bv. meer zelfvertrouwen hebben en stel je voor dat je dit doel al bereikt hebt.
Visualiseer de situaties waarin je zelfverzekerd bent, hoe je je voelt en hoe anderen op jou reageren.
Dit helpt bij het versterken van positieve mentale beelden.
B. Technieken om beter met aphantasia om te gaan
Hoewel aphantasia als een belemmering kan worden ervaren, zijn er manieren om ermee om te gaan en zelfs te gedijen ondanks deze uitdaging.
1) In plaats van te focussen op het visuele aspect, richt je op andere zintuigen zoals gehoor, geur, smaak en tastzin.
Sluit je ogen en concentreer je op wat je hoort, ruikt, proeft en voelt in je omgeving. Beschrijf vervolgens zo gedetailleerd mogelijk wat je ervaart.
2) Visualisatie hoeft niet alleen betrekking te hebben op visuele beelden. Probeer in plaats daarvan je emoties en gevoelens te visualiseren.
Denk aan een moment van diepe vreugde, verdriet of rust, en concentreer je op de sensaties en emoties die ermee gepaard gaan.
3) Gebruik symbolen en abstracte concepten om ideeën en gedachten uit te drukken. Dit kan variëren van het visualiseren van kleuren, vormen of patronen tot het creëren van symbolische voorstellingen van abstracte begrippen zoals liefde, vriendschap of succes.
4) Vertel jezelf verhalen in je hoofd zonder jezelf te dwingen om visuele beelden te creëren.
Richt je in plaats daarvan op het verloop van het verhaal, de personages en de emoties die ermee gepaard gaan. Laat je verbeelding de vrije loop terwijl je het verhaal in je geest laat ontvouwen.
Onthoud dat herhaling en consistentie belangrijk zijn bij het ontwikkelen van visualisatievaardigheden. Het is dus goed om een of meerdere van bovenstaande oefeningen regelmatig te doen en de innerlijke verbeelding te verkennen!
Het is belangrijk om te onthouden dat iedereen uniek is en dat wat voor de ene persoon werkt, mogelijk niet hetzelfde effect heeft voor een ander. Experimenteer met deze oefeningen en ontdek welke het beste werken voor jou. Het belangrijkste is om open te staan voor nieuwe manieren van denken en creativiteit te omarmen, ongeacht of je visuele beelden kunt oproepen of niet.
Veel liefde,
Peter
Leestip:
Er doen zich heel wat misverstanden voor op vlak van gezins- als werkrelaties. Een flink deel hiervan kan verklaard worden door de concepten begripsdenken versus beelddenken. De ene persoon functioneert (meer) vanuit het beelddenken en de andere (meer) vanuit het begripsdenken of een combinatie van beide.
https://www.deepsoulconnections.com/beelddenker-versus-begripsdenker
Deel deze blogpost op jouw sociale media
Never miss a post?
